De tocht brengt de deelnemers langs de elf plaatsen in Friesland die ooit stadsrechten hebben verkregen. Naast deze 11 steden voert de tocht ook langs dorpen, maar de route vereist niet dat deze dorpen ook allemaal worden aangedaan, maar de elf steden moeten uiteraard wel allemaal aangedaan worden. Zo waren er plannen voor de -niet uitgeschreven- tocht in 2012 om tussen Sloten en Stavorenniet via het riviertje de Luts in Balk te gaan maar via de Fluessen. Omdat Balk niet tot de 11 steden behoort doet een dergelijke alternatieve route niets af aan de status van het traject: het blijft een geldige Elfstedentocht.

De tocht wordt met de wijzers van de klok mee geschaatst. Tot 1933 en in 1941 werd de omgekeerde route afgelegd. Tegenwoordig is de route als volgt: